domingo, 20 de janeiro de 2008

Robin Hood chama-se Francisco

.
.

Por dignidade, por justiça, num mundo decente Francisco M.E. deveria ser livre. Mais el está na cadea mentres os banqueiros se revolcam nos seus feixes de bilhetes.

Notícia sacada d'a Voz de Galicia e escrita por Nacho Bolívar.

Detenhem o presso que repartia os seus botins entre os demais reclusos.

Robin Hood, o veterano atracador de bancos e joierias que se caracteriza pola sua afeiçom a repartir sempre o botim entre os seus companheiros do cárcere madrilenho de Aranjuez, volveu ser detido pola policia nacional tras aproveitar um permiso penitenciário para asaltar umha sucursal financeira.

Francisco M.E., de 54 anos, está acusado esta vez dum atraco levado a cabo o passado 14 de janeiro num banco de Leganés, umha populosa cidade dormitório do sul da capital. Armado com pistola, intimidou aos empregados do banco e apoderou-se de 203.530 € e 7.838.000 pesetas. Em dias posteriores, enviou 40 giros postais a pressos do centro penitenciário de Aranjuez, onde cumpria condea, assinados como Robin Hood.

Os agentes começárom a sospeitar da sua autoria pouco despois de cometido o atraco.

A primeira hora da manhã, Francisco pediu umha entrevista com o director do banco. No seu transcurso, extraeu de entre as suas roupas umha pistola e intimidou aos empregados. Com grande tranquilidade deu-lhes as ordes precisas para levar todo o efectivo disponível. Os investigadores seguírom de perto a pista de Francisco. Soubérom entom que, de novo, abandonava o cárcere para desfrutar de outro permiso. Rapidamente estabelecérom um dispositivo para a sua localizaçom e o mesmo dia no que saiu seguírom-no até a central de correos, onde o detivérom.

No momento do seu arresto, intervinhérom-se-lhe 13 impresos de ordes de pago a outras tantas persoas ingresadas em distintos cárceres, assi como 51 impresos das mesmas características e 5 feixes de 100 bilhetes de 10 €.

quinta-feira, 10 de janeiro de 2008

Amor, paz e milanesas

.
.
Paralelamente ao Congreso Internacional de la Lengua celebrado fai uns anos na cidade argentina de Rosario, houvo um congresso da língua para nenos. Nel, uns 100.000 nenos rosarinos de entre 4 e 14 anos de idade participaram numha enquisa acerca de qual era a palavra mais linda. As mais votadas foram Amor, Paz, e Milanesa (ou Escalope).

A moi fermosa verba MILANESA foi a mais votada entre os rapazes das famílias mais humildes. O jornal informa de que daquela um kilo de milanesas custava 3 dólares.

Eram tempos de fame.
.

segunda-feira, 7 de janeiro de 2008

Guindar-se ao mar por 5.000 pesetas


Recupero esta notícia que escriviu E. Mouzo n'a Voz de Galicia, um 5 de dezembro de 1998. O seu protagonista é um marinheiro peruano de nome Fernando, tripulante do pesqueiro Pescalamar I, que se achava atracado no peirao corunhés de Linares Rivas.
.
Aconteceu que esse dia, o pobre de Fernando se botou ao mar. E puxo-se a nadar, segundo parece com o objectivo de chegar ao peirao do Leste e despois voltar ao seu barco. Pero calculou mal: ia vestido, e entre o peso da sua roupa e o frio da auga começou a se afundir. Houvo morrer, mais os marinheiros dum pulpeiro que entrava no porto avisárom a Salvamento Marítimo, e alá fôrom estes na sua lancha rápida. Chegárom onda el, recolhero-no, e levaro-no até o seu barco para que mudasse de roupa. Tomárom-lhe os seus dados, botárom-lhe umha bronca ("nom o volvas fazer") e recomendárom-lhe botar umhas carreiras para entrar em calor.

Pero, por que se guindou ao mar Fernando, el que apenas sabia nadar, esse frio dia de inverno? Por que arriscou a vida desse jeito? Pois por 5.000 pesetas que apostara com um companheiro. Nom parecem moitos quartos, mais si o eram para el. Queria-os para poder mercar umha rádio com a que, nas suas palavras, "romper la soledad" que sentia a bordo.

Fernando partiu uns dias mais tarde cara o Brasil. Nom sabemos se antes conseguiu umha rádio, ou se a travesia se lhe volveu fazer interminável e solitária.

terça-feira, 27 de novembro de 2007

Pie in the sky: Música, Religiom e Política

Este é um escrito sobre frikerio musical... no que ti tamém podes colaborar



Fai uns meses meu pai amosou-me como curiosidade a cançom "The preacher and the slave", escrita por Joe Hill em 1911 e incluída no Little Red Songbook da IWW (Industrial Workers of the World). A IWW é umha antiga associaçom de trabalhadores, hoje vida bastante a menos, pero moi importante fai um século, quando eram moi activos nos USA, cumha linha moi reivindicativa. Um dos brancos das suas críticas era a organizaçom religiosa conhecida como Exército de Salvaçom (Salvation Army), cujos cánticos parodiavam. "The preacher and the slave" ataca as promesas de outra vida melhor no ceo, na que os trabalhadores poderiam por fim, segundo o Exército de Salvaçom, comer "pie" (empanada ou pastel), mentres que nesta vida tinham que conformar-se com trabalhar, rezar, e comer erva. A letra é genial (note-se a alusom ao Salvation Army como Starvation Army ou "exército da fame"):


Long-haired preachers come out every night,
Try to tell you what's wrong and what's right;
But when asked how 'bout something to eat
They will answer in voices so sweet

You will eat, bye and bye,
In that glorious land above the sky;
Work and pray, live on hay,
You'll get pie in the sky when you die

And the Starvation Army they play,
And they sing and they clap and they pray,
Till they get all your coin on the drum,
Then they tell you when you're on the bum

Holy Rollers and Jumpers come out
And they holler, they jump and they shout
Give your money to Jesus, they say,
He will cure all diseases today

If you fight hard for children and wife-
Try to get something good in this life-
You're a sinner and bad man, they tell,
When you die you will sure go to hell.

Workingmen of all countries, unite
Side by side we for freedom will fight
When the world and its wealth we have gained
To the grafters we'll sing this refrain

You will eat, bye and bye,
When you've learned how to cook and how to fry;
Chop some wood, 'twill do you good
Then you'll eat in the sweet bye and bye

Musicalmente a cançom nom está mal, e pode atopar-se em multitude de versiões. Por exemplo, a deste fulano:

.


.

Bem, pois pouco despois de conhecer esse clássico, estava eu escoitando umha das minhas canções favoritas dos Dropkick Murphys, "Worker's Song" -um nº 1 nas listas punkarras de Arbolícia-, quando ao chegar o estribilho dei-me de conta que umha frase que nunca entendera di precisamente... "pie in the sky"! Vede vós mesmos:

Yeh, this one's for the workers who toil night and day By hand and by brain to earn your pay Who for centuries long past for no more than your bread Have bled for your countries and counted your dead
In the factories and mills, in the shipyards and mines We've often been told to keep up with the times For our skills are not needed, they've streamlined the job And with sliderule and stopwatch our pride they have robbed
CHORUS: We're the first ones to starve, we're the first ones to die The first ones in line for that pie-in-the-sky And we're always the last when the cream is shared out For the worker is working when the fat cat's about
And when the sky darkens and the prospect is war Who's given a gun and then pushed to the fore And expected to die for the land of our birth Though we've never owned one lousy handful of earth?
CHORUS (x3)
All of these things the worker has done From tilling the fields to carrying the gun We've been yoked to the plough since time first began And always expected to carry the can.

.

.

Nom queda aí a cousa. Hai outra cançom, um autêntico clássico ademais, que todos teredes escoitado algumha vez (espero) e que já desde o começo fai referência ao "pie in the sky". Dei-me de conta mentres a escoitava por enésima vez, indo num trêm de Udine a Venezia o passado setembro. Trata-se de "The harder they come" de Jimmy Cliff, um dos melhores temas saídos de Jamaica -e por suposto nº 1 de reggae durante várias semanas em Arbolícia-, e di assi:
.

Well they tell me of a pie up in the sky Waiting for me when I die But between the day you're born and when you die They never seem to hear even your cry

CHORUS:So as sure as the sun will shine I'm gonna get my share now of what's mine And then the harder they come the harder they'll fall, one and all Ooh the harder they come the harder they'll fall, one and all

Well the officers are trying to keep me down Trying to drive me underground And they think that they have got the battle won I say forgive them Lord, they know not what they've done

CHORUS

And I keep on fighting for the things I want Though I know that when you're dead you can't But I'd rather be a free man in my grave Than living as a puppet or a slave

CHORUS

.

A cousa nom acaba tampouco aqui: hai várias canções que levam por título "Pie in the sky", de gente tam diversa como a E.L.O. ou Frank Black, entre outros. Pero nom atopei nengumha mais onde essa referência tenha esse carácter reivindicativo, fiel à original, que si tenhem as que ponho aqui. Assi que quedades invitados a informar de qualquer outro achádego nesse aspecto.

quarta-feira, 14 de novembro de 2007

Os Ancares II: volta a Búrbia

A derradeira fim de semana de outubro do 2007 voltamos a Búrbia. E por fim demos finalizado a ascensiom aos Lagos... e valeu moito a pena!



A primeira tarde descubrimos um recuncho no que o rio vai encaixonado entre as rochas, e onde se podem atopar poças



O segundo dia saímos cedo pola manhá e começamos a ascensiom aos Lagos, entre o Cuinha, o Mustalhar e outro cume de pintoresco nome que nom dou lembrado.
.
Nom tardamos em completar o primeiro tramo e puidemos contemplar a primeira panorámica. O povo já nem se albiscava.
.


Polo caminho atopamos as nossas amigas amanitas
.
O rio baixava por entre umha mesta fraga, pero pouco mais arriba as árvores começariam a escasear...
.
Superamos o refúgio e continuamos subindo, chegando mais arriba do que nunca antes o fizeramos
.

Polo caminho atopamos companheiros saltarins...
.


E conseguimos ver os lagos!
.


A auga estava fresquinha e nom invitava a banhar-se...

.


... pero a panorámica final mereceu a pena

.

quinta-feira, 8 de novembro de 2007

Castañazo Rock: o Revival Bravú!

.

Nom sei a quem se lhe ocurriu a idea de fazer um revival do bravú, pero hai que felicitá-lo. Porque a idea nom era trivial: nom havia nengumha efeméride óbvia, se acaso os... 16 (?¡) anos do primeiro disco d'os Diplomáticos. E, porém, como dizia o lema da revista Bravú (4 números só), a situaçom requeria-o. Requeria-o porque foi a época da nossa adolescência, medramos com esta música e estes valores, escoitando histórias de gente à que lhe fervia o peito, histórias de karnotxos e de nakras, de curas pinantes e galos vermelhos, de Xans que se penduravam de carvalhos e de travestis que gastavam os quartos na subhasta das fanecas. Assi que já nos tardava revivir esses tempos, e ali, em Chantada, na noite do 3 de novembro do 2007, nos juntamos Antom, Carlos, Pablo e mais eu. Umha boa tropa da tralha!
.
Chegamos, como nom podia ser menos, tarde, e tras pagar uns módicos 2 €, entramos no mercado gandeiro, onde, como nom, comprovamos que os concertos levavam aínda mais retraso que nós. Assi que aproveitamos para cear: vinho, polvo, bocatas e carne ao caldeiro. Nos bancos atopamos família de Pablo: Ana, que nom se perde umha, e Xan Papaqueixo -que nom o podia perder porque tinha que tocar. Tamém atopariamos mais tarde a outra que nom podia faltar: Miriam, a quem a festa lhe quedava, por umha vez, mais ou menos perto da casa.



Mentres ceavamos começarom a tocar Zënzar, a já veterana banda de Cerceda. Aínda que vivírom a época do bravú nom chegárom a ser incluídos nesse saco, simplemente estavam por ali... fazendo o de sempre, o que mais lhes gusta: rock a saco e sem mais concesiões que as necesárias para desfrutar tocando. A verdade é que esse era o espírito musical bravú: tocar o que che apetece (basicamente rock) sem pretender ires de cool. Nom se farám ricos, pero é provável que morram dando-lhe às guitarras. Entranháveis.
Carlos Blanco fazia de mestre de ceremónias e introduzia os que fôrom, para mim, os grandes trunfadores da noite: Os Tres Trebóns do Rosal, capitaneados por Xurxo Souto e transformados, nesta ocasiom mais que nunca, num all-star bravú. Interpretárom à perfeiçom o que havia que fazer numha ocasiom como esta -homenagear- e acabárom cumha dúzia de músicos no escenário, entre eles gente d'os Papaqueixos e os Diplomáticos. Pero nom nos precipitemos: dizia que revisitárom vários temas dos de Monte-Alto, como "Berbés", pletórico, ou "Estrume" -que Xan nos devia: quase 10 anos atrás, na Festa Folk no rio Dez, passamos todo o concerto d'os Papaqueixos reclamando que a tocaram... só porque el a tocava no disco dos Diplomáticos-. Meicende cheira, Pontevedra apetrena! O momento cúmio foi quando empalmárom "Como o vento", de Radio Océano ("erguemo-nos em silêncio quando nos chama o mar..."), "Tecnotraficante" dos Papaqueixos ("Sito Miñanco preso político!", fazia tempo que nom bailava ska pogueando desse jeito), e "Licor café" de Lamatumbá. Por orde cronológica, agora qeu caio; outro simbolismo mais.
.
Tras semelhante exhibiçom, Cuchufellos tinha-no difícil para manter o nivel. E claro, nom o conseguírom. Quizais, se polo menos nom tardaram mais de média hora em ponher-se a tocar, poderiam ter mantido o ambiente. Pero, polo que a nós respecta, enfriárom abondo a festa -que a essas horas da noite já começava a estar fria de por si, metereologicamente falando. Claro que jogava na sua contra o feito de que nom os conhecia de nada, e conste que nom deixárom mal sabor de boca. Haverá que ve-los noutra ocasiom.

Menos mal que despois vinham uns grandes, provavelmente o mais agardado da noite: o retorno d'os Rastreros. Para os que nom os vimos no seu dia era um concerto especial. E abofé que nom defraudárom. Nom sei se era por jogar na casa ou que, pero saírom super-enchufados e derrochando r'n'r (facciom punkarra) por todos lados. Cançom tras cançom iam subindo o pistom, e de súpeto decatavas-te de que... aínda nom caera nengum hit! Isto si que é ter um repertório amplo. I é que aquel CD que sacaram foi um dos melhores discos da sua época na GZ... e aínda nom esquecérom como defende-lo ao vivo! "Pandeirada salvaxe", "Johnny caraperro", "Rozando nos toxos", "O sacristán de Basán", e como nom, os dous hinos "Vida de Xan" e a moi actual "The Jet(a) Set", co seu retrouso "1000 obreros muertos, a ellos les da igual, la reina se masturba y el rey habla de paz!", que desta vez nom (auto)censurárom como si fizeram no disco.
.
Como a cousa ia de umha de cal e outra de area, tocava baixar o pistom; e isso é o que fizérom Ruxe Ruxe. Nom tenho nada persoal em contra deste grupo, nom me caem mal nem nada, e lembro com agrado o seu concerto alá no Grelo Folk de Monfero, onde já lhes tocara a papeleta de sair despois duns Papaqueixos que rebentaram a noite. Mais, nom sei por que, nom me acabam de convencer. Assi que mentres tocavam aproveitamos para suxeitar um pouco a barra -por se acaso caia- e baixar uns poucos litros -nom nos fossemos deshidratar.
.
E seriam já as 5 quando por fim saírom Motor Perkins. Tinha ganas de ve-los desde que oíra um par de canções suas na rádio. Soam como os Pogues circa 1984-85; e isso, sei-no, é moito dizer. Pero é que estes paisanos do Deça som quem de montar moita festa e de soliviantar os ánimos ao mais puro estilo festeiro-republicano-irlandês. Merquei a sua maketa e agora nom a dou sacado do reproductor do coche, se tedes a ocasiom de atopa-la, aseguro-vos que som 3 € moi bem gastados. Por certo, tenhem canções própias, e tam boas como as versões. Do concerto em si, aparte das boas sensações, nom lembro mais que algumha image e... pouco mais. É-che o malo de tocar a essas horas. Em qualquer caso, rosas vermelhas para eles, e que o vento os leve prá onde correm regatos de whiskey.
.
E quando rematárom retiramo-nos, co corpo derrotado pero o espírito cheo, a tentar durmir um par de horas no coche. Fora umha boa noite, umha para lembrar. Desde logo, o concerto de meses em Arbolícia.

terça-feira, 23 de outubro de 2007

Paisages 8: As Cies

Verão do 2006. Arde Arbolícia -pero nom queima! Um grupo de aborigens busca refúgio nas ilhas. Ali, o lume é só um mal recordo e o rastro do fume confunde-se ao longe com a brétema da ria. Os dias passam felizes. Continuará...


















segunda-feira, 22 de outubro de 2007

A Nova Geografia Galega (III): A Marinha - Návia (2)

A Marinha Occidental - Terra de Viveiro:

Viveiro tem a sua orige como vila no florecemento dos burgos costeiros na Idade Meia, jogando um importante papel como umha das principais cidades de Galiza no Antigo Régime. No s. XIX experimentou um estancamento asociado ao declive do seu comércio portuário e à falta de industrializaçom. Hoje em dia, o povo de Viveiro prolonga-se polo lado direito da ria até o porto de Celeiro e polo esquerdo à zona de Covas. Ambas entidades formam parte a efectos prácticos da mesma realidade: a localidade mais povoada da costa norde galega, superando os 10.000 habitantes.

O concelho ou comuna de Viveiro que se propom aqui ocuparia a parte occidental da Marinha, o que na actualidade son os concelhos de Burela, Cervo, Jove, Viveiro, Ourol e O Vicedo. Tamém apostamos por incluir o terço norde do concelho de Manhom, é dizer, as parróquias d’o Barqueiro e Bares; se bem se trata dumha zona de transiçom com o Ortegal. Contaria no seu conjunto com uns 37.000 habitantes e umha extensom de 525 km2.

Já que logo, fariam parte deste concelho, entre outros, os núcleos de Burela, importante centro pesqueiro e económico onde se atopa ademais o Hospital Comarcal da Costa; e o de Sam Cibrão, que conta com o complexo industrial de Alúmina-Alumínio (ALCOA).

A Marinha Central:

Como já se dixo na introduçom, podem-se distinguir neste espaço quatro unidades naturais (entre parénteses, os concelhos actuais aos que correspondem): a depressom de Mondonhedo (Mondonhedo), o Valadouro (Alfoz e Valadouro), Lourençá (Lourençá), e a foz do rio Masma (Foz e Barreiros); sumando 25.000 habitantes em 567 km2

Historicamente o centro comarcal desta terra foi Mondonhedo, que se atopa em decadência prolongada dende fai máis dun século, ao ser incapaz de compensar a perda da sua condiçom capitalina. Na actualidade tem mais importância como centro comercial e de serviços a vila de Foz.

A Marinha Oriental - Terra de Ribadeo:

La Tierra de Ribadeo (territorio de la ribera oriental del Eo, sin ninguna vinculación con la villa gallega de Ribadeo salvo la inmediatez geográfica) es el nombre que durante buena parte de la Edad Media designó la parte occidental de Asturias incluida en el antiguo concejo de Castropol, que se extendía aproximadamente entre los ríos Eo y Navia. Históricamente dicho territorio correspondía al que en época prerromana y romana ocupaban las tribus más nororientales de los pueblos galaicos. En la actualidad tiende a singularizarse esta zona asturiana con el nombre de Comarca del Eo-Navia. (sacado da Wikipedia espanhola)

A vila de Ribadeo conta com umha história semelhante à de Viveiro, sendo hoje o núcleo reitor desta comarca situada nas beiras do rio Eo. A sua vila “xemelga” (situada na outra beira da ria) é Castropol, que contou historicamente com umha enorme influência na zona, ao ser primeiro capital dum estensísimo concelho e posteriormente cabeça de partido judicial. Ao seu carom está a pequena localidade portuária de Figueiras. Completando um triángulo geográfico acha-se, no começo da ria, a vila d’a Veiga (Veigadeo ou Vegadeo). Já um pouco mais longe, na costa cantábrica, atopamos Tápia de Casariego, podendo-se dizer que dende ali para o leste as terras ficam já mais baixo a influência de Návia.

Esta área, em torno à desembocadura do Eo, abrangue os concelhos de Ribadeo, Travada (alomenos em parte), Castropol, Veigadeo e Tápia, com um total de 23.000 habitantes repartidos em 420 km2.

Se remontamos o Eo atoparemos no seu curso meio outra zona, continuaçom da mencionada, cujo centro é a Pontenova, e que corresponde, grosso modo, com o que historicamente se denominou Terra de Miranda, a qual constituiu noutrora umha circunscriçom administrativa e eclesiástica. Hoje em dia, aínda sem cobertura oficial, existe umha área económica artelhada em torno à vila da Pontenova, cuja influência se estende aos vezinhos concelhos de Riotorto, Taramundi, Santiso de Abres e a parte meridional de Travada, com os que comparte ademais algumhas características etnográficas comuns (ferrarias, cabaços, ...).

La vida comercial se hace casi exclusivamente con Lugo y Puente Nuevo [A Pontenova], lugar este último centro ferial de la zona. En el aspecto lingüístico, Taramundi está dentro de la extensa zona astur de habla gallega, sin que apenas haya influido el castellano ni tampoco el bable. (Gran enciclopedia Asturiana, 2ª ed., 1984. Tomo 13, voz “Taramundi”)

Trata-se pois dum pequeno espaço que, aínda que englobável dentro da comarca do Eo ou de Ribadeo, conta com a sua própia singularidade. Ocupa umha extensom aproximada de 350 km2 e conta com umha povoaçom de 7.150 habitantes.

Como já dixemos, aínda sendo individualizáveis estas duas comarcas, correspondentes aos cursos baixo e meio do Eo, imos avogar pola criaçom dum só concelho que inclua as duas. Quedaria assi constituída a comuna do Eo, com um total de 770 km2 e uns 30.000 habitantes.

Baixo Návia:

Esta bisbarra corresponde-se lógicamente com o curso baixo do rio Návia, que coincide com a área de influência da vila do mesmo nome. Trata-se dos concelhos baixo administraçom asturiana de El Franco (capital: A Caridade ou Caridá), Návia, Coanha, Boal e Vilaiom (“Villayón”), que sumam 460 km2 e 20.500 habitantes.

A cabeceira comarcal é a vila de Návia, centro económico da zona desde o s. XIX, devido principalmente à sua industria (papeleira, láctea ou naval).

Os Oscos - Alto Návia:

Os Oscos (ou Ozcos, segundo a grafia tradicional que se emprega ali), é umha bisbarra situada nas montanhas que separam as cuncas do Eo e o Návia; conta com umha extensom meia (186 km2) e baixa povoaçom (1.440). Com umha forte personalidade, individualizada dende fai moito tempo, atopa-se na atualidade repartida (absurdamente) en três pequenos concelhos –Santalha, Vilanova e Samartim, todos com o apelido “de Oscos”. Carece dum núcleo que tenha um carácter claro de cabeça comarcal, tendo jogado esse papel ao longo da história, nom umha vila, senom um mosteiro, o de Vilanova. Por certo que desta bisbarra era originário o ilustrado Antonio Raimundo Ibáñez, marqués de Sargadelos, industrial iniciador da siderúrgia moderna, quem criou a fábrica de cerámica de Sargadelos e o alto forno que foi daquela o primeiro do estado espanhol.

Cremos que cómpre umha unificaçom dos três concelhos num só, e quizais, por razões de viabilidade, mesmo a sua inclusiom num espaço maior como seria este concelho de Os Oscos–Alto Návia.

Uniria-se assi aos concelhos do curso meio do Návia, é dizer: Eilao (“Illano”), Pezós, Grandas de Salime, e a parte occidental do concelho de Alhande, a que corresponde a Verduzedo. Hai que sinalar que neste último caso a fronteira lingüística e cultural entre Asturies e Galiza nom coincide com nengumha fronteira administrativa, senom que descorre polo meio do concelho de Alhande, e sem embargo está claramente marcada. Abonda ver o que di ao respecto a “Gran enciclopedia Asturiana”, na sua voz “Allande” (2ª ed., 1984. Tomo 1):

Las dos partes en que se divide el concejo por la línea que señala el Puerto del Palo (1146 m) poseen distinta condición agrícola, agrupándose en la oriental o “del Palo acá”, con mucha diferencia, los pueblos y parroquias de mayor potencialidad agropecuaria (…). A sus habitantes, que hablan el bable occidental, los llaman coritos o curitos y son los antiguos pésicos del convento astur. En la zona “del Palo allá”, “Tras el Palo” o “Tras la Sierra”, encontramos las parroquias del paisaje bravío, montaraz y pastoril; sus pobladores, que reciben el nombre de gatsegos, por su dialecto, y en alguna zona farracos, son herederos de los galaicos prerromanos.”

Já que logo, a parte occidental (em torno a Verduzedo) é a que incluímos nesta bisbarra.

Como antecedente desta unidade comarcal pode-se mencionar o antigo arciprestádego de Grandas de Salime, cujos límites eram algo menores que os da bisbarra proposta aqui. Em suma, a comuna d’os Oscos-Alto Návia abranguiria 640 km2 e uns 4.000 habitantes.

segunda-feira, 15 de outubro de 2007

Gente de Arbolícia 2: O ancião que viu o mar por primeira vez

Escrito por Maria Cedrón e publicado n'a Voz de Galicia o 23 de Julho de 2006.


«Ai Dios... nunca vim tanta extensión. E claro, tras do horizonte tamém haverá pueblos». Dositeo fizo-se essa pregunta despois de ver onte por primeira vez o mar em Valdovinho. Soubo que navegando en direçom a aquela linha distante que albiscavam os seus olhos estava a Grã-Bretanha e que, se em lugar de olhar para o norte tivesse botado a vista ao oeste, estaria América do norte. Entom, com curiosidade de descobridor, fizo-se outra pregunta: «E Buenos Aires aínda quedará moito máis longe, ¿ou?».


A sua pregunta nom era casual. Dositeo, da casa de Ramos, naceu em Touzom, na parróquia de Penamaior (Becerreá), e queria saber onde está a Argentina. Vários dos seus irmãos recorrérom mais de 10.000 quilômetros e assentárom-se ao outro lado do Atlântico. Dositeo, com 87 anos, fizo onte a viagem mais longa da sua vida. Foram pouco mais de 168 quilômetros. «Hoje (por onte) vim ou que nunca vim -di durante o retorno-. Som moitas cousas num dia. Todo grácias ás rodas. Porque se temos que fazer todo este caminho a pé...».


Durante os últimos 70 anos, Dositeo nunca saiu da província de Lugo. Foi várias vezes à cidade das muralhas em táxi «para ir aos médicos». Antes, quando começou a guerra, em 36, passou uns dias na Corunha para tratar umha úlcera que ainda tem num pé. Só tinha visto a ria.


Por isso, onte colheu o seu bastom e um chapéu para o sol disposto a ver, por fim, as ondas. Com curiosidade de neno descreveu a existência de duas Galizas. «Aqui saes dumha poblaciom e metes-te noutra -comentou chegando já ao litoral-. Esta deve ser boa terra. Ve-se moita gente e moita produçiom. Aqui hai moita riqueza e ali pobreza». E justo ao passar sobre a ponte da ria de Ferrol, olhou ao longe: «Esso que se vê alí parece néboa, pero é o mar, de verdá?».


Pola estrada, descendo para a praia seguiu analisando a paisage. «¿E aqui nom nevará?, ¿Tampouco xeará? Hai moito milho, deve haver moito javali porque lhes gusta moito». Sorprendeu-lhe, no meio de tanto plano, ver um monte ao longe, um alto sem repetidor.


Chegou o grande momento. Com bastom e um pé vendado, Dositeo pisou a area pola primeira vez. «Nom se anda moi ben, pero hai que andar. Na vida hai que andar». Mais el, de súpeto ficou parado, pensando. Despois sorriu. «¡Que lindo está o mar. Como trabalha -dixo referindo-se às ondas- Mira, e fai ruído, he, he... E como farám esses rapazes (surfeiros) para que nom os envolva a auga co seu arte?».


Contemplou todo o que havia ao seu redor: «E hai gente durmindo. E nom tenhem medo a que lhes venha a auga». E entom chegou umha onda. Dositeo levou um susto, mais riu. «Estes estám descansando, mais cum olho para trás». Despois dum tempo, Dositeo olhou ao céu. «Cheira a tormenta. Vai chover, haverá que marchar».

.

segunda-feira, 1 de outubro de 2007

Paisages 7: Nos confins da Europa

O planeta Arbolícia está situado ao começo -ou ao final, segundo se mire- da sistema conhecido como Europa. E devido a esta posiçom extrema é possível admirar nas terras arborícolas fenómenos tamém extremos, como som os que nos ocupam hoje: os acantilados mais altos da Europa. Situam-se no borde planetário noroccidental, ali onde a serra da Capelada se afunde direitamente no océano. Som as terras de Ortegal, golpeadas mais que banhadas polas forças conjuntas de dous mares. Terras de vento e cabalos.


Em chegando, os rios adoptam formas curiosas ao desembocar...

Nom tardamos em atopar os bosques primigénios, onde todo é luz e fieitos

Montes que se ofrecem abertos ao mar...

A alguns os invitam a descansar, a outros, a caminhar

Mais fraga, mais verde

e por fim, os acantilados!

Escarpados? Provem a subir em bicicleta por essas abas...

A costa